Czy to Bartonella?
Bartonella jest jedną z najczęściej występujących koinfekcji Borrelii. To Gram–ujemna tlenowa pałeczka o szerokości 0,3–0,5 i długości 1–1,7 µm, charakteryzująca się wolnym metabolizmem oraz polimorfizmem (może przybierać rożne kształty i rozmiary). Jest trudna w hodowli laboratoryjnej, dlatego wiedza na jej temat, jak i chorób przez nią wywołanych jest ciągle ograniczona.
Bartonella należy do patogenów wewnątrzkomórkowych, ale żyje również w przestrzeniach międzykomórkowych. Po zarażeniu kolonizuje komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, a następnie erytrocyty. Bakteria ta wykazuje także zdolność do infekowania dobrze unaczynionych tkanek, takich jak zastawki serca, wątroba, śledziona lub łożyska naczyniowe skóry. Podział komórkowy Bartonelli w porównaniu do powszechnie występujących bakterii jest stosunkowo długi – podwaja ona swoja ilość w około 24 godziny, co praktycznie uniemożliwia usunięcie bakterii antybiotykami działającymi przy podziale komórkowym (antybiotyki penicylinowe).
Bartonella przenoszona jest przez kleszcze oraz owady kłująco-ssące takie jak komary, meszki, pchły, czy wszy. Istnieje także możliwość zarażenia się poprzez wtarcie w skórę wydalin zakażonych owadów, na przykład pcheł oraz od kręgowców, takich jak gryzonie, koty, psy, jelenie poprzez ugryzienie, zadrapanie, czy kontakt ze śliną. Badania na zwierzętach wykazały, że Bartonella przenika także przez łożysko. Według lekarza Jamesa Schallera właśnie duża liczba wektorów i rezerwuarów tej bakterii czyni ją najbardziej powszechną infekcją na świecie. Dlatego postawił on hipotezę, że może bardziej właściwym byłoby nazywać Borrelię koinfekcją Bartonelli. Na podstawie swojej praktyki stwierdził on bowiem, że Borrelia zawsze współistnieje z Bartonellą (pomimo, że wyniki laboratoryjne testów na Bartonellę są często fałszywie ujemne), natomiast Bartonella może już występować osobno.
Podobnie jak w przypadku Borrelii, bakteria Bartonelli podlega szybkim mutacjom genetycznym.
Na ten moment opisanych jest ponad 50 jej gatunków, opublikowanych w Publicznym Banku Danych Genetycznych (chociaż niektórzy naukowcy mówią już o ponad 75 gatunkach), wśród których najczęściej wykrywane u ludzi to: B. henselae, B. quintana, B. bacilliformis, B. elizabethae i B. vinsonii, które mogą powodować, takie choroby jak „choroba kociego pazura”, „gorączka okopowa” czy „gorączka Oroya”.
Często zdarza się, że u osoby chorej na boreliozę występuje więcej niż jeden gatunek Bartonelli. Dodatkowo w przypadku szczepów Bartonelli, przenoszonych przez kleszcze, okazuje się, że różnią się one od powszechnie znanych, występujących na przykład w chorobie kociego pazura. Dlatego odkleszczowe zakażenie Bartonellą posiada często niestandardowy, odmienny obraz objawów, szczególnie od strony ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto leki stosowane na Bartonellę nie działają na Bartonellę odkleszczową (redukują objawy choroby, ale jej zupełnie nie usuwają). Z tego względu na Bartonellę odkleszczową zwykło się używać określenia organizmy podobne do Bartonelli (BLO – Bartonella like organism). Należy pamiętać, że gatunków Bartonelli jest wiele, badania z kwi natomiast uwzględniają tylko kilka najczęstszych, stąd testy w ich kierunku mogą być ujemne. Ponadto Bartonella ma często działanie immunosupresyjne – może blokować układ odpornościowy i produkcje przeciwciał na samą siebie, a także przeciwciał na inne infekcje pochodzenia odkleszczowego u ludzi. Należy pamiętać, że wynik ujemny nie wyklucza infekcji.
Objawy bartonellozy.
Przebieg zakażenia i symptomy są różnorodne, począwszy od łagodnych bezobjawowych do zagrażających życiu infekcji. Pierwszymi symptomami infekcji mogą, choć nie muszą być objawy grypopodobne, takie jak gorączka, dreszcze, uczucie ogólnego rozbicia. W późniejszej fazie Bartonella zwiększa pobudliwość ośrodkowego układu nerwowego – powoduje drażliwość, niepokój, roztrzęsienie, bezsenność, lęki, złe samopoczucie, zmęczenie, zaburzenia czucia skórnego a nawet napady drgawek. Może prowadzić także do zaburzeń poznawczych i splątania umysłowego. Innymi charakterystycznymi objawami są: utrzymująca się lekka gorączka, ból głowy, anemia, zapalenie żołądka, ból brzucha, bóle mięśniowe, poranne bóle stóp (zwłaszcza podeszew), bóle stawów, bóle kości długich np. piszczeli, palenie, mrowienia lub ból skóry, problemy z oczami (bóle gałek ocznych, zaburzenia widzenia, światłowstręt, uczucie piasku pod powiekami), powiększenie węzłów chłonnych, bóle gardła, podskórne guzki na kończynach, czerwone brodawkowate wykwity, czerwone lub sine podłużne wysypki (czerwone smugi przypominające zadrapania, podobne do rozstępów).
Do opracowania tekstu korzystamy z materiałów ogólnodostępnych w mediach internetowych, dobierając je dla Was według naszej najlepszej wiedzy.
